Εξοστρακισμός comic

Αντιγόνη Σοφοκλή

Αφήγηση

·  ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ

Η Αφήγηση: Είναι η έκθεση γεγονότων η οποία διακρίνεται σε διήγηση (τριτοπρόσωπη αφήγηση με αφηγητή παντογνώστη), σε μίμηση (πρωτοπρόσωπη) ή και τριτοπρόσωπη αφήγηση με αφηγητή που συμμετέχει. Η περιγραφή: Είναι η αναπαράσταση προσώπων, τόπων, αντικειμένων, φαινομένων. Η περιγραφή συνήθως παρεμβάλλεται μέσα στην αφήγηση με στόχο την προβολή στοιχείων που αιτιολογούν τη δράση των ηρώων. Τα σχόλια: προσωπικές εκτιμήσεις, κρίσεις και σκέψεις που δεν εντάσσονται στη ροή της παράθεσης του αφηγηματικού υλικού. Ελεύθερος πλάγιος λόγος: δίνονται σε τρίτο πρόσωπο και σε ιστορικό χρόνο μύχιες σκέψεις, απόψεις και συναισθήματα ενός από τα πρόσωπα της αφήγησης. Εσωτερικός μονόλογος: αποδίδονται σκέψεις ,συναισθήματα, μύχιες επιθυμίες χωρίς τη διαμεσολάβηση του αφηγητή. Διάλογος (προσδίδει ζωντάνια, αμεσότητα, παραστατικότητα. θεατρικότητα και εκφραστική δύναμη.)

· ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ  Εσωτερική οπτική γωνία (δραματοποιημένος αφηγητής) Μεταδίδει περιορισμένη (η σχέση συγγραφέα με την ιστορία) εμπειρία, τη δική του (ο αφηγητής). Η αντικειμενικότητα παραχωρεί τη θέση της στην υποκειμενικότητα Εξωτερική οπτική γωνία (αφηγητής αμέτοχος στα δρώμενα) 

·  Ο ΑΦΗΓΗΤΗΣ Δραματοποιημένος (μεταδίδει την προσωπική του εμπειρία) α) κατά τον Wayne Booth αμέτοχος στα δρώμενα (αφήγηση σε γ΄ πρόσωπο - απών από την αφήγηση) β) κατά τον Genette: Γενικά ΟΜΟΔΙΗΓΗΤΙΚΟΣ ΑΦΗΓΗΤΗΣ (ο αφηγητής είναι ένα από τα πρόσωπα της ιστορίας) και ΕΤΕΡΟΔΙΗΓΗΤΙΚΟΣ (ο αφηγητής απουσιάζει από την ιστορία)

Ειδικότερα: ΕΞΩΔΙΗΓΗΤΙΚΟΣ – ΕΤΕΡΟΔΙΗΓΗΤΙΚΟΣ: αφηγητής πρώτου βαθμού που αφηγείται μια ιστορία στην οποία δεν μετέχει.

ΕΞΩΔΙΗΓΗΤΙΚΟΣ – ΟΜΟΔΙΗΓΗΤΙΚΟΣ: αφηγητής α’ βαθμού ο οποίος διηγείται την δική του ιστορία π.χ. αυτοβιογραφικές αφηγήσεις.

ΕΝΔΟΔΙΗΓΗΤΙΚΟΣ – ΕΤΕΡΟΔΙΗΓΗΤΙΚΟΣ : αφηγητής β’ βαθμού όπου δεν μετέχει στις δευτερεύουσες ιστορίες που διηγείται μέσα στη ροή του έργου.

ΕΝΔΟΔΙΗΓΗΤΙΚΟΣ – ΟΜΟΔΙΗΓΗΤΙΚΟΣ : αφηγητής β’ βαθμού που διηγείται τη δική του ιστορία.

ενδοδιηγητικός: ο αφηγητής που βρίσκεται στην ιστορία και τα γεγονότα που διηγείται συνιστούν μεταφήγηση

εξωδιηγητικός: είναι επιφορτισμένος με την αφήγηση των γεγονότων που συνιστούν το κείμενο.

ετεροδιηγητικός : δεν μετέχει στην ιστορία.

ομοδιηγητικός : μετέχει είτε ως πρωταγωνιστής (αυτοδιηγητική αφήγηση) είτε ως αυτόπτης μάρτυρας.

·  Η ΕΣΤΙΑΣΗ α) ΜΗΔΕΝΙΚΗ ΕΣΤΙΑΣΗ: παντογνώστης αφηγητής, ο οποίος γνωρίζει τα πάντα για τα πρόσωπα κα τα πράγματα της αφήγησης (ακόμη και τις πιο μύχιες σκέψεις των προσώπων) Η απόλυτη γνώση του ισοδυναμεί με έλλειψη συγκεκριμένης οπτικής γωνίας (εστίαση μηδέν) β) ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΕΣΤΙΑΣΗ: αφήγηση από την οπτική γωνία ενός προσώπου. περιορισμένη γνώση. Τις αφηγηματικές πληροφορίες τις δίνει ένας από τους χαρακτήρες του έργου ή περισσότεροι. Σταθερή και μεταβλητή εσωτερική εστίαση. γ)ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΕΣΤΙΑΣΗ: ο ήρωας δρα μπροστά στα μάτια του αναγνώστη χωρίς ο τελευταίος να έχει πρόσβαση στις σκέψεις ή τα συναισθήματα του ήρωα. Ο αφηγητής λέει πολύ λιγότερα απ’ όσα γνωρίζουν τα πρόσωπα. Λειτουργία: στην εσωτερική εστίαση, η αφήγηση γίνεται πιο θερμή και οικεία. Επιτυγχάνεται ενότητα και συνοχή στο κείμενο. Ο αναγνώστης, αποδέχεται πιο εύκολα μια ιστορία που μπορεί να του φαίνεται απίθανη, όταν την αφηγείται κάποιος που έχει προσωπική εμπειρία. Στην εξωτερική εστίαση, η αφήγηση αποκτά δυναμική και ενέργεια, εξασφαλίζοντας αγωνία και ένταση στον αναγνώστη τα πρόσωπα μένουν ακρυπτογράφητα και μυστηριώδη. Στην μηδενική εστίαση έχουμε έναν “αντικειμενικό” αποστασιοποιημένο, τριτοπρόσωπο αφηγητή (σχήμα που εγκαταλείπεται από το μοντέρνο μυθιστόρημα). Η διήγηση αυτή δεν έχει την ένταση και τη συναρπαστικότητα της αναπαράστασης

ΛΕΞΙΚΟ ΟΡΩΝ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ

AΓΓΕΛΟΣ / ΑΓΓΕΛΙΑΦΟΡΟΣ Δευτερεύον πρόσωπο της τραγωδίας, συνήθως ανώνυμο, που αφηγείται στους ήρωες (και στους θεατές) γεγονότα που συνέβησαν εκτός σκηνής ή μέσα στο παλάτι· οι αγγελιαφόροι ονομάζονται στα αρχαία ἐξάγγελοι, όταν αναγγέλλουν γεγονότα που συνέβησαν μέσα στα ανάκτορα ή στο ναό, και ἄγγελοι, όταν τα γεγονότα που αναγγέλλουν συνέβησαν σε άλλο τόπο. (Bλ. και λήμμα ενότητα τόπου)

ΑΜΟΙΒΑΙΑ Τραγούδια που τραγουδούν εναλλάξ τα πρόσωπα επί σκηνής. Στα τραγούδια αυτά τουλάχιστον ένα πρόσωπο τραγουδά σε λυρικά μέτρα, για να εκφράσει τα έντονα συναισθήματά του, ενώ το άλλο πρόσωπο μπορεί να απαντά με απαγγελλόμενους στίχους ή και με τραγούδι. Τέτοιο αμοιβαίο έχουμε στη σκηνή της αναγνώρισης Μενέλαου-Ελένης (690-772). Όταν τα τραγούδια είναι θρηνητικά και τραγουδιούνται εναλλάξ από το Xορό και τα πρόσωπα επί σκηνής, τότε έχουμε κομμό (βλ. και λ. κομμός).

ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ Στοιχείο του μύθου της τραγωδίας· η μεταβολή, το πέρασμα από την άγνοια στη γνώση. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη η αναγνώριση ενός προσώπου μπορεί να γίνει: α) με σημάδια (όπως στην Οδύσσεια, όπου η Ευρύκλεια αναγνωρίζει τον Οδυσσέα από την ουλή στο πόδι του)· β) από τα ίδια τα γεγονότα (π.χ. στην Ιφιγένεια στη Xώρα των Tαύρων η ηρωίδα, ζώντας μακριά από την Ελλάδα, αποφασίζει να στείλει ένα γράμμα στον αδελφό της Ορέστη με έναν αιχμάλωτο Έλληνα· του δίνει το γράμμα και του λέει να το δώσει εκ μέρους της, της Ιφιγένειας, στον Ορέστη· έτσι ο Ορέστης αναγνωρίζει την Iφιγένεια)· γ) με ανάμνηση (π.χ. στην Οδύσσεια οι Φαίακες αναγνωρίζουν τον Οδυσσέα, όταν αυτός, ακούγοντας τον αοιδό Δημόδοκο να τραγουδάει για τον Tρωικό πόλεμο, θυμάται τα πάθη του και δακρύζει)· δ) με συλλογισμούς (η Ηλέκτρα στην ομώνυμη τραγωδία του Σοφοκλή αναγνωρίζει ότι έχει έλθει ο αδελφός της Ορέστης, όταν ανακαλύπτει στον τάφο του πατέρα τους τρίχες από τα μαλλιά του και συμπεραίνει ότι μόνο ο Ορέστης μπορεί να τις άφησε εκεί σε ένδειξη πένθους).

ΑΝΤΙΛΑΒΗ Σύντομη φράση που εκτείνεται σε ένα μόνο ημιστίχιο, έτσι ώστε ένας στίχος να μοιράζεται σε δύο πρόσωπα. Αντιλαβές χρησιμοποιούνται όταν ο διάλογος είναι ζωηρός και έντονος.

ΑΠΟ ΜΗΧΑΝΗΣ ΘΕΟΣ Θεός που εμφανίζεται στο έργο με τη βοήθεια του μηχανήματος. Ο από μηχανής θεός παρεμβαίνει συνήθως, όταν το έργο έχει φτάσει σε αδιέξοδο, και δίνει λύση. Αποτελεί τυπικό γνώρισμα της ευριπίδειας τραγωδίας.

Ποια είναι τα στάδια της ψυχοσεξουαλικής ανάπτυξης;

Παιδί        

Η παιδική σεξουαλικότητα είναι μια εμπλοκή των αισθήσεων με σκοπό την αναζήτηση ευχάριστων, ικανοποιητικών συναισθηματικών ερεθισμάτων, που βοηθάνε το παιδί να σχηματίζει μια θετική εικόνα για τον εαυτό του και το σώμα του.

Ποια είναι τα στάδια της ψυχοσεξουαλικής ανάπτυξης;

Από τη γέννηση ως και τους 18 μήνες περίπου (στοματικό στάδιο κατά τον Freud), η στοματική περιοχή (τα χείλη, η γλώσσα, ο στοματικός βλεννογόνος), αποτελεί την ερωτογενή ζώνη του παιδιού. Στο στάδιο αυτό, το μητρικό στήθος ή το υποκατάστατο του αποτελούν το πρώτο αντικείμενο της σεξουαλικής επιθυμίας. Ο θηλασμός ισχυροποιεί το δέσιμο βρέφους και μητέρας. Το βρέφος εξαρτάται ψυχοσυναισθηματικά από τη μητέρα και η μητέρα αποτελεί το πρώτο αντικείμενο αγάπης, αλλά του θέτει και τις πρώτες απαγορεύσεις. Το βρέφος, για να έχει μια ομαλή ψυχοσεξουαλική ανάπτυξη, χρειάζεται μια μητέρα που θα του προσφέρει αισθήματα αγάπης και στοργής, που θα έχει μια σταθερή συμπεριφορά απέναντί του και θα του προσφέρει την ισορροπία, την ασφάλεια και τη συναισθηματική κάλυψη που αυτό χρειάζεται.

Από τους 18 μήνες περίπου ως και τα 3 με 4 έτη του παιδιού (πρωκτικό στάδιο κατά τον Freud), το παιδί αρχίζει και ελέγχει τους σφιγκτήρες ούρησης και αφόδευσης. Επίσης, αναπτύσσεται και τελειοποιείται ο λόγος του και επικοινωνεί λεκτικά με το περιβάλλον του, ενώ και το μυϊκό του σύστημα βελτιώνεται συνεχώς. Στο στάδιο αυτό αναπτύσσονται η επιθετικότητα, η αμφιθυμία, το πείσμα, η οργή. Οι γονείς θέτουν τις πρώτες απαγορεύσεις και τα πρώτα «πρέπει». Το παιδί για να αντισταθεί σε αυτή τη γονεϊκή εξουσία, συγκρατεί στους σφιγκτήρες του και δεν αφοδεύει. Όταν πάλι θέλει να εισπράξει ένα μπράβο και πάλι χρησιμοποιεί τους σφιγκτήρες με την εξώθηση, όπου αφοδεύει και αισθάνεται ανακούφιση, αλλά και ικανοποιεί τους γονείς που βλέπουν ότι τα μέτρα διαπαιδαγώγησής τους είναι αποτελεσματικά. Συνοπτικά θα λέγαμε ότι κατά το πρωκτικό στάδιο σκιαγραφούνται οι πρώτες και πολύ καθοριστικές ηθικό-κοινωνικές εγγραφές του αυριανού ενήλικα.

Από τα 3 χρόνια του παιδιού ως τα 6 περίπου χρόνια (φαλλικό στάδιο κατά τον Freud), το παιδί αρχίζει και διαμορφώνει την ταυτότητα του φύλου του και διαπιστώνει τις διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα. Στο στάδιο αυτό, φαίνεται πια καθαρά ότι τα ενδιαφέροντα και τα αντικείμενα, τα παιχνίδια και οι σχέσεις του με τους γονείς και τους συνομηλίκους, λαμβάνουν ένα διαφορετικό προσανατολισμό ανάλογα με το φύλο του παιδιού. Οι διαφορές των φύλων, η τεκνοποιία, ο τοκετός ακόμη και οι σεξουαλικές σχέσεις των γονέων αποτελούν ζητήματα που βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη. Το αγόρι αισθάνεται δυνατό που έχει πέος και το κορίτσι μειονεκτικά γιατί δεν έχει. Ο τρόπος με τον οποίο βιώνει το παιδί το φύλο του έχει τεράστια σημασία στην διαμόρφωση της προσωπικότητάς του. Η ταυτότητα του φύλου γίνεται πια πιο συγκροτημένη και κατασταλαγμένη, οι ανατομικές διαφορές δημιουργούν με τη σειρά τους ψυχικές διαφοροποιήσεις αλλά και ταυτίσεις. Την περίοδο αυτή ο πατέρας και η μητέρα καλούνται να βρίσκονται δίπλα στα παιδιά τους και να ισχυροποιούν τους ρόλους τους. Πιο συγκεκριμένα, το κορίτσι πρέπει να ταυτιστεί με τη μητέρα και το αγόρι με τον πατέρα. Οι ταυτίσεις με τον ομόφυλο γονιό, είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τον ψυχοσεξουαλικό προσανατολισμό του ατόμου.

Την περίοδο από τα 6 μέχρι τα 11 χρόνια του παιδιού (λανθάνον στάδιο κατά τον Freud), το παιδί πηγαίνει στο σχολείο και δραστηριοποιείται κοινωνικά. Η κοινωνία παίζει σημαντικό ρόλο την περίοδο αυτή, αφού τα «όχι» και τα «πρέπει» της, μπορεί να επιβραδύνουν τη σεξουαλική κοινωνική ωρίμανση του παιδιού και να του δημιουργήσουν ταμπού και προκαταλήψεις. Από την άλλη, αν η κοινωνία προβάλλει ανοιχτά ερεθίσματα, τότε, μειώνεται η λανθάνουσα σεξουαλική περίοδος του παιδιού και αυτό αφυπνίζεται. Στο στάδιο αυτό, τα παιδιά δημιουργούν ομόφυλες σχέσεις και εξιδανικεύουν το φύλο τους. Γίνονται συζητήσεις σεξουαλικού περιεχομένου και κατά το τέλος του σταδίου αυτού, ο αυνανισμός γίνεται για την αναζήτηση της συνειδητοποιημένης ηδονής.

Εμπεσός... Ένα ταξίδι στο παρελθόν...

Project τοπικής ιστορίας στο Γυμνάσιο Εμπεσού 2012 -2013

O Εμπεσός κι εμείς θα είμαστε πάντα κοντά και θα ξεδιπλώνονται όλα ζωντανά μπροστά μας..Τα περασμένα και τα τωρινά, οι άνθρωποι και η φύση, οι εκκλησιές και τα σχολειά, η ζεστή «καλημέρα» και η αυθόρμητη κουβέντα στο δρόμο, οι χαρές μας, οι λύπες μας…. Όλα αυτά κλείνουν μέσα τους μια μαγεία, μια ακαθόριστη και μοναδική ομορφιά..την αγάπη στο καθετί, τους ισχυρούς δεσμούς με όλα…. (Εμπεσιώτικη Φωνή 1^ο φ. Ιαν-Φεβρ. 1991-από το κύριο άρθρο του 1^ου φύλλου- Χρίστος Γ. Παπαδημητρίου Το Λαογραφικό Μουσείο Εμπεσού Δήμου Ινάχου Αιτ/νιας Αθήνα 2002.

H παρούσα εργασία πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του project τοπικής ιστορίας στο Γυμνάσιο Εμπεσού. Η επιλογή της θεματογραφίας έγινε με βάση τις προτιμήσεις, το τοπικό περιβάλλον καθώς και τα βιώματα των μαθητών. Οι μαθητές έδειξαν ιδιαίτερη προτίμηση και ευαισθησία για τα ήθη και τα έθιμα του χωριού τους και γενικότερα για τα έθιμα της ευρύτερης περιοχής του Βάλτου (Βαλτοχώρια). Κατόπιν συζήτησης αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με τα ήθη και τα έθιμα όπως αναδεικνύονται μέσα από τα εκθέματα του Λαογραφικού Μουσείου Εμπεσού. Οι μαθητές της Γ’ τάξης χωρίστηκαν σε ομάδες, επισκέφθηκαν το μουσείο, συγκέντρωσαν το απαραίτητο φωτογραφικό υλικό και κατόπιν συγκέντρωσαν επιμέρους πληροφορίες από γονείς, παππούδες, συγγενείς. Οι μαθητές ευαισθητοποιήθηκαν έντονα για την ιστορία της ιδιαίτερης πατρίδας τους. Το project λοιπόν υλοποιήθηκε με αυτοψία και επιτόπια έρευνα στο χώρο του μουσείου, συγκέντρωση φωτογραφικού υλικού, επίσκεψη μνημείων της περιοχής και μαρτυρίες συγγενών καθώς και υλικό από το βιβλίο του κ. Χρίστου Γ. Παπαδημητρίου «Το Λαογραφικό Μουσείο Εμπεσού Δήμου Ινάχου Αιτ/νιας»( Αθήνα 2002). Ο ρόλος των καθηγητών τους στην προσπάθεια αυτή υπήρξε συμβουλευτικός, συντονιστικός και καθοδηγητικός.

Οι στόχοι που τέθηκαν για την διεκπεραίωση της παρούσας εργασίας ήταν οι εξής:

Α. Γνωστικοί: Να γνωρίσουν οι μαθητές τα ήθη και τα έθιμα του τόπου τους και να αναπτύξουν την ικανότητα να συλλέγουν και να επεξεργάζονται κριτικά πληροφορίες.

Β. Κοινωνικοί: Να μάθουν να είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους εκτελώντας με υπευθυνότητα και συνέπεια την εργασία τους. Να ανταλλάσσουν γόνιμα, δημοκρατικά και δημιουργικά τις ιδέες και απόψεις τους. Να καλλιεργήσουν μια σχέση αγάπης με τον πολιτισμό και την πολιτιστική τους κληρονομιά και κυρίως να συνειδητοποιήσουν την αναγκαιότητα της διατήρησης των εθίμων.

Oι μαθητές λοιπόν επισκέφθηκαν καταρχήν το Λαογραφικό Μουσείο Εμπεσού.

«Τα εγκαίνια του υπέροχου μουσείου έγιναν το 2000 και υπήρξε καρπός προσπάθειας και συνεργασίας του συλλόγου Εμπεσιωτών στην Αθήνα «Ο Άγιος Θωμάς», του πολιτιστικού συλλόγου Εμπεσού και την κοινότητας Εμπεσού. Στεγάζεται μέχρι τώρα στο παλιό σχολειό του χωριού. « Το παλιό σχολείο, ερείπιο σήμερα γεμάτο αναμνήσεις, παίρνει επιτέλους το δρόμο για την οριστική αναπαλαίωσή του, για να αποτελέσει σύντομα πολιτιστικό χώρο αξιόλογο του χωριού μας» (Εμπεσιώτικη Φωνή, Μαρτ-Απριλ 1996).

Μετά την επίσκεψή τους στο Μουσείο οι μαθητές έγραψαν:

«Το καθετί μέσα στο μουσείο, από το πιο απλό μέχρι το πιο εξαίρετο έχει τη δική του μοναδική αξία. Tα εκθέματα του μας συνδέουν με την παράδοσή μας, την πολιτιστική μας ταυτότητα. Μας γεμίζουν με αγάπη για τον ιδιαίτερο τόπο καταγωγής μας και φιλοδοξούμε αυτή η εργασία να αποτελέσει έναν φόρο τιμής σε προγόνους… παππούδες… γιαγιάδες… συγγενείς… Φόρο τιμής σε εκείνους που ζούσαν μια σκληρή καθημερινότητα, γεμάτη αντιξοότητες και πάλη με τη μάνα φύση..σε εκείνους που ζούσαν όμως μια πιο ανθρώπινη ζωή… μια ζωή κοντά στη φύση.. μαζί με τη φαμίλια.. κοντά στο γείτονα και συνάνθρωπο… στη γειτονιά, την εκκλησιά, το καφενείο, την πλατεία του χωριού.. Αυτή η εργασία είναι η μνήμη του παρελθόντος… το γερό θεμέλιο για το πέρασμά μας στο μέλλον..»